[&8231&M$ 14'5$5235$0%20$ +&304&-($;4&7*1Z3+*2$=27"-2$ 231$+%245"($
B94&0"+0*&3B$8 &3" .$=4&8$/'(*3"(("(<$;4&7*1Z3+*2C$:*&$1 "$F23"*4&C$
>426*-$
$
25.$Jacarézinho,!Rio!de!Janeiro,!Brazil,!2001!
>24$ 231$ (3&&,"4$ 02/-"$ *3$ 0%"$ +&88'3*0.$ &=$
F2+24"6*3%&<$ 0%*($ B=27 "-2B $ /-&&8"1$ 3"24$ 23$
*31'(04*2-$ 4"5*& 3 $ &=$ 0% "$ +*0. $ &=$ :*& $ 1"$ F23 " *4& $
1'4*35$ 0%"$ cRN(<$ A0$ *($ +&3(*1"4"1$ 0%"$ ("+&31$
-245"(0$B=27 "-2 B$&=$:*&<$d--$0 % "$*3 1 ' (04*"($#" 4"$
4"-&+20"1$ "-("#%"4"$ 1'4*3 5$ 0%"$ PRN(C$ 02,*35$
0%"$ @&/($ #*0%$ 0%"8<$ F2+24"6*3% &C$ :*&$ 1"$
F23"*4&C$>426*-$
$
26.$ Rio! das! Pedras,! Rio! de! Janeiro,! Brazil,!
2004!
[%4*(082($1"+&420*&3(hhh$
$
$
$
$
$
!
27.$ Rio!das!Pedras,!Rio! de!Janeiro,!Brazil,!
2003!
i*0+%"3$&=$2$3"#$%&'("($)'*+,-.$/'*-0$#*0%$
#&&1$ 231$ +&44'520"1$ 6*3+$ /.$ 3"#-.$
244*7"1$ 3&40%"2(0"43$8*54230$#&4,"4($
(94*35$ '9$ 12*-.$ 20$ :*&$ 12($ ;"142($
+&88'3*0.<$ :*&$ 12($ ;"142(C$ :*&$ 1"$
F23"*4&C$>426*-$
`\<$Rio!das!Pedras,!Rio!de!Janeiro,!Brazil,!
2005!
b*"#$=4&8$0%"$*3(*1"$&=$2$#&&1"3$%&'("$
*3$:*&$12($; "1 42 ( $+& 88'3*0.<$[25" 1 $(& 3 5$
/*41($ 24"$ +&88&3$ 9"0($ =&4$ 9"&9-"$ 0%20$
8*5420"$ =4&8$ 4'42-$ "37*4&38"30(<$ ?%".$
24"$ 9240$ &=$ 0%"$ (&'31$ -231(+29"$
+&89"0*35$#*0%$/-2(0*35$421*&($9-2.*35$T("4023"@&^+&'304.U$(&35(<$
$
29.$ Providência,! Rio! de! Janeiro,! Brazil,!
2002!!
g*=="4"30$ 0.9"($ &=$ B4"+'9"420"1B$ #&&1$
923"-($24"$'("1$0&$=2/4*+20"$#2--$&=$0#&W
(0&4.$%&'("<$?%"$+&88'3*0.$"(02/-*(%"1$20$
;4&7*1Z3+*2$%*--$*($+&3(*1"4"1$0&$/"$0%"$=*4(0$
B=27"-2B$/' *-0$*3$:*&$1 "$F23"*4&C$*0N($=*4(0$*3%2 / *02 3 0( $/"*3 5 $(& -1 *"4( $
&=$0%"$[23'1&($LO\P]^QM$+2892*53$#%&$+289"1C$231$("00-"1C$3"24$
0%"$_24$X*3*(04. $2#2*0*35$ =& 4$0%"*4$9 2.+% "+, (<$;4&7*1Z3+*2C$:*&$1"$
F23"*4&C$>426*-$
$
30.$ Rio! das! Pedras,! Rio! de! Janeiro,! Brazil,!
2002$
!"#$ %&'("($ )'*+,-.$ /'*-0$ #*0%$ #&&1$ 231$
+&44'520"1$ 6*3+$ /.$ 3"#-.$ 244*7"1$ 3&40%$
"2(0"43$ 8*54230$ #&4,"4($ (94*35$ ' 9$ 12*-.$ 20$
:*&$12($;"142($+&88'3*0.<$:*&$12($;"142($*($
2$4"+"30$=27"-2$0%20$#2($=&48"1$ 0&$ %&'("$ #&4,"4($=&4$ 0%"$ '99"4$
8*11-"$ +-2(($ 3"*5%/&4%&&1$ &=$>2442$ 12$?*@'+2<$ A0$*($ +&304&--"1$/.$2$
B8*-*0*2B$=&48"1$/.$ 9& -*+"8"3$ 231$=*4"=*5%0"4(C$#%&$"D9"--"1$ 0%"$
14'5$ 5235($ =4&8$ *0($ 54&'31(<$ E9*(+&92-$ +%'4+%"($ 231$ 2$ -&+2-$
B3"*5%/&4S($ 2((&+*20*&3B$ 200"890$ 0&$ 8 2*302*3$ & 41"4$ *3$ 0%*($ =2(0$
54&#*35$+&88'3*0.<$:*&$1"$F23"*4&C$>426*-$
31.$ Rio! das! Pedras,! Rio! de! Janeiro,! Brazil,!
2004!
G&'("($ 24"$ +&3(0230-.$ /"*35$ +&3(04'+0"1C$
4"3&720"1$ 231$ 211 "1 $ '9&3<$ ! "# $ 244*72-($
231$ "D9231*35$ =28*-*"($ "3-245"$ 0%"$
+&88'3*0.$ *3$ 2 $ (0"21 .$ / 2(*(<$ :*&$ 12($
;"142(C$:*&$1"$F23"*4&C$>426*-$
32.! Rio! das! Pedras,! Rio! de! Janeiro,! Brazil,!
2005!!
!
!
!
!
!
!
33.!Rocinha,!Rio!de!Janeiro,!Brazil,!2007!
:&(*32S($1"3("-.$9&9'-20"1$2--".($2-(&$("47"$0&$
92(($*894&7*("1$#20"4$231$("#25"$ 9-'8/*35<$
E2+%$ % &'("C$ &4$ (82--$ 54&'9$ &=$ %&'("(C$ *($
4"(9&3(*/-"$=&4$0%"*4$#20"4$231$ ("#25"$
+&33"+0*&3($ +4"20*35$ 2$ 826"$ &=$ ;b[$ 0'/"(C$
#%*+%$24"$8&(0$&=$0%"$0*8"$2/&7"$54&'31$231$
('/@"+0$0&$/4"2 ,25"<$ E7 "3$ 0%& '5%$8&(0$%&'("($
%27"$ +-231"(0*3"$ "-"+04*+2-$+&33"+0*&3(C$0&$%27"$"-"+04*+*0.$8"0"4($
L92.*35$&3-.$3&8*32-$=""(M$*($*89& 4023 0$0&$"(02 /-*(% $&3"N($2114"((C$
#%*+%$*3$0'43$2--&#($=&4$/23,$2++&'30($231$"89-&.8"30<$:&+*3%2C$
:*&$1"$F23"*4&C$>426*-$
$
34.$ Bairro! da! Gloria,! Petrópolis,! Brazil,!
2005$
>4*+,$ %&'("$ /'*-0$ &3$ 0%"$ "15"$ &=$ 0%"$
+&88'3*0.$ '31"4$ 4&+,$ +-*==(C$ #%*+%$24"$
94&3"$ 0&$ +&--29("$1'4*35$0%"$42*3$("2(&3C$
>2*44&$12$H-I4*2C$;"04I9&-*(C$>426*-$
$
35.$Jacarézinho,!Rio!de!Jan eiro ,!Brazil,!200 1!
J0&4"$ =4&30$ 1"+&420"1$ #*0%$ 0%"$ >426*-*23$ =-25$ 0&$
+%""4$ 0%"$ J&++"4$ ! 20*&32-$ ?"28$ 1'4*35$ `RR`$
_&4-1$['9$528"(<$?%"$+&88'3*0.$&=$F2+24"6*3%&$
/-&&8"1$3"24$ 23$*31'(04*2-$4"5*&3$&=$ 0%"$ +*0.$&=$
:*&$ 1"$ F23"*4&$ 1'4*35$ 0%"$ cRN(<$ A0$ *($ +&3(*1"4"1$
0%"$ ("+&31 $ -245"(0$ B=27"-2B$ &=$ :*&<$ d--$ 0%"$
*31'(04*"($ #"4" $ 4"-&+20 "1 $ "-("# % "4" $ 1'4*3 5$ 0%"$ PRN(C$ 02,*35$ 0%"$
@&/($#*0%$0 % "8<$F2+24"6*3%& C$:*& $1 " $F2 3 " *4& C$> 42 6*-$
$
36.$Jacarézinho,!Rio!de!Jan eiro ,!Brazil,!200 1!
J02*4#2.$ 1"+&420"1$ #*0%$ /4&,"3$ +"428*+$ 0*-"(<$
?%"$ +&88'3*0.$ &=$ F2+24"6*3%&$ /-&&8"1$ 3"24$ 23$
*31'(04*2-$ 4"5*& 3 $ &=$ 0%"$ +*0.$ &=$ :*&$ 1"$ F23"*4&$
1'4*35$ 0%"$ cRN(<$ A0$ *($ +&3(*1"4"1$ 0%"$ ("+&31$
-245"(0$ B=27"-2B$ &=$ :*&<$ d--$ 0%"$ *31'(04*"($ #"4"$
4"-&+20"1$ "-("#%"4"$ 1' 4*35$ 0%"$ PRN(C$ 02,*35$ 0%"$
@&/($#*0%$0 % "8<$F2+24"6*3%& C$:*& $1 " $F2 3 " *4& C$> 42 6*-$